Άγιος Φανούριος

Για τον Άγιο Φανούριο δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για την γέννηση του, τους γονείς του, την καταγωγή του και την μόρφωση του.

Όταν οι εργάτες στην Ρόδο ξαναέκτιζαν τα τείχη της πόλης λόγω της καταστροφής του από τον πόλεμο, βρήκαν μέσα στα ερείπια μια εκκλησία με πολλές εικόνες αγίων που χάλασαν στην πάροδο πολλών χρόνων. Ανάμεσα στις εικόνες στις οποίες κανένας δεν μπορούσε να διακρίνει τι απεικόνιζε ή τι έγραφε ήταν και μια ολοκαίνουργια εικόνα κάποιου Αγίου που φαινόταν λες και ήταν φρεσκοβαμμένη.

Η είδηση αυτή έφτασε σε όλους τους χριστιανούς της πόλης και παρόλο που υπήρχαν καθημερινά διωγμούς και βασανιστήρια από τους Αγαρηνούς πολλοί έσπευσαν να προσκυνήσουν ανάμεσα τους και ο Αρχιεπίσκοπος. Όταν έφτασε στην μισογκρεμισμένη εκκλησία πήρε την εικόνα, την προσκύνησε, την ύψωσε και διάβασε δυνατά: Άγιος Φανούριος.

 Η εικόνα απεικόνιζε τον Άγιο στρατιώτη στα μέσα της ηλικίας του, στο δεξί του χέρι κρατούσε σταυρό και στο αριστερό λαμπάδα αναμμένη. Επίσης κατά την παλαιά περίοδο οι αγιογράφοι συνήθιζαν να κάνουν παραστάσεις κάποιων περιστατικών στην ζωή των Αγίων και έτσι γύρω γύρω από την εικόνα υπήρχαν 12 στιγμές ζωγραφισμένες από την ζωή του Αγίου. Ανάμεσα τους και μερικά βασανιστήρια που υπέστην για τον Χριστό.

Πρώτη παράσταση: παρουσιάζει τον Άγιο να απολογείται για τα πιστεύω του μπροστά από έναν Ρωμαίο άρχοντα. Αυτά γίνονταν όταν οι ρωμαίοι προσπαθούσαν να κάνουν τους χριστιανούς να αλλάξουν πιστεύω. Αν δεν απαρνιόντουσαν την χριστιανική πίστη θα ακολουθούσαν βασανιστήρια.

Δεύτερη παράσταση: δείχνει ένα από τα βασανιστήρια του Αγίου που ήταν γύρω του στρατιώτες και άλλοι τον χτυπούσαν στο κεφάλι και άλλοι στο στόμα.

Τρίτη παράσταση: εδώ οι στρατιώτες χτυπούν τον Άγιο με ρόπαλα και ξύλα με τον Άγιο να έχει το στόμα του κλειστό και να φαίνεται ότι προσεύχεται.

Τέταρτη παράσταση: εδώ δείχνει τον Άγιο να είναι γυμνός σε ένα κελί και δήμιοι να τον κτυπούν γύρω του με σιδερένια εργαλεία, νύχια και το αίμα του να τρέχει από τις πληγές. Πάλι φαίνεται πως ο Άγιος είναι ήρεμος και υπομένει όλα αυτά τα βασανιστήρια.

Πέμπτη παράσταση: δείχνει μετά τα βασανιστήρια να βρίσκεται πάλι μπροστά από κάποιον άρχοντα για να απολογηθεί αλλά δεν το κάνει. Παρόλα τα βασανιστήρια δεν λύγισε.

Έκτη παράσταση: ο Άγιος παρουσιάζεται στο κελί του ολομόναχος να προσεύχεται στον Κύριο.

Έβδομη παράσταση: εδώ παρουσιάζεται ένα βάναυσο βασανιστήριο με τους δήμιους να είναι πάλι γύρω από τον Άγιο στο κελί του με αναμμένες λαμπάδες να καίνε την σάρκα του.

Όγδοη παράσταση: ο Άγιος είναι καταπλακωμένος στο πάτωμα από μια μεγάλη πέτρα αλλά δεν υποκύπτει. Μένει ήρεμος περικυκλωμένους από τους βασανιστές του.

Ένατη παράσταση: ο Άγιος είναι ριγμένος σε ένα λάκκο και άγρια θηρία στέκονται γύρω του. Όπως έγινε και με τον Προφήτη Δανιήλ. Τα θηρία κοιτάνε τον Άγιο χωρίς να του κάνουν κακό όπως όλοι περίμεναν, με τον Άγιο να έχει τα χέρια δεμένα στο στήθος και το βλέμμα προς τον Ουρανό και να προσεύχεται.

Δέκατη παράσταση: ένα νέο βασανιστήριο παρουσιάζεται όπου οι δήμιοι προσπάθησαν να αποτελειώσουν τον Άγιο. Του έβαλαν αναμμένα κάρβουνα στα χέρια. Αν τα έριχνε μπροστά στα είδωλα σημαίνει πως απαρνιόταν την χριστιανική του πίστη, αλλά ο Άγιος δεν τα άφησε. Βγήκε και πάλι νικητής.

Εντεκάτη παράσταση: εδώ οι δήμιοι τσακίζουν τα κόκαλα του Αγίου με τον ίδιο να είναι πιστός στον Κύριο και υπομένει κάθε βασανιστήριο.

Δωδέκατη παράσταση: η τελευταία σκηνή που δείχνει το τέλος του Αγίου. Οι δήμιοι αποφασίζουν να τον κάψουν ζωντανό. Τον έβαλαν σε αναμμένα κάρβουνα να στέκεται αλλά αυτός μένει και πάλι ατάραχος να προσεύχεται στον Χριστό. Εκεί ήρθε και το τέλος του.

Από τις εικόνες αυτές μπορούμε να συμπεράνουμε πολλά πράγματα. Από το όνομα Φανούριος μπορούμε να πούμε ότι ήταν ελληνικής καταγωγής. Από τα βασανιστήρια που δέχθηκε με υπομονή και πίστη στον Χριστό βλέπουμε ότι και οι γονείς του ήταν χριστιανοί και ευλαβείς. Από το είδος των βασανιστηρίων βλέπουμε ότι έζησε και μαρτύρησε του πρώτους αιώνες του χριστιανισμού.

Όταν είδε την εικόνα αυτή ο Αρχιερέας θέλησε να κτίσει μια εκκλησία εκεί για τον μεγαλομάρτυρα. Πήρε αρνητική απάντηση από τον Άρχοντα του τόπου και δεν δίστασε να πάει στην Κωνσταντινούπολη όπου τελικά πήρε άδεια. Όταν επέστρεψε έκτισε μια εκκλησία έξω από τα τείχη η οποία σώζεται μέχρι σήμερα. Πολλά θαύματα γίνονται μέχρι και σήμερα με την θαυματουργό εικόνα του Αγίου στην εκκλησία.

Ένα από τα θαύματα που έκανε ο άγιος ήταν η απελευθέρωση τριών ιερέων που έφευγαν από την χειροτόνηση τους από τον Αρχιερέα των Κυθήρων για να πάνε στην πατρίδα τους την Κρήτη. Πριν προλάβουν όμως να πάνε τους πήραν οι Αγαρηνοί πειρατές και τους πήγαν στην Ρόδο και τους έκαναν σκλάβους αλλόθρησκων αφεντικών. Κάποια μέρα όταν εργαζόντουσαν στα χωράφια άκουσαν κάποιους χριστιανούς να μιλάνε για τον Άγιο Φανούριο. Ζήτησαν λοιπόν από τα αφεντικά τους άδεια για να πάνε στην εκκλησία να προσκυνήσουν. Αφού δέχτηκαν, πήγαν οι τρεις ιερείς εκεί και προσεύχονταν με κλάματα και παρακάλια να τους χαρίσει ο Άγιος την ελευθερία τους.

Το βράδυ ο Άγιος εμφανίστηκε στα αφεντικά τους και τους διέταξε να αφήσει ο κάθε ένας τον σκλάβο του ελεύθερο. Αυτοί πεισμάτωσαν περισσότερο και αλυσόδεσαν τους σκλάβους και άρχισαν να τους κάνουν βασανιστήρια. Το βράδυ όμως ο Άγιος έλυσε τα δεσμά των ιερέων και φανερώθηκε πάλι στα αφεντικά με έντονο ύφος πως αν δεν άφηναν ελεύθερους τους ιερείς θα έρχονταν δεινά. Το πρωί ξύπνησαν οι Αγαρηνοί και εκείνοι και οι οικογένειες τους έχασαν το φως τους και είχαν έντονους πόνους στο κορμί τους. Τρομοκρατημένοι κάλεσαν τους ιερείς και τους παρακάλεσαν για βοήθεια. Αυτοί τους είπαν πως δεν μπορούν να κάνουν κάτι αλλά θα παρακαλέσουν τον Χριστό να γίνει ότι θέλει Αυτός. Το επόμενο βράδυ εμφανίστηκε πάλι στον ύπνο τους ο Άγιος Φανούριος και τους είπε:

• Σας είπα και σας το ξαναλέω. Αν δεν αφήσετε ελεύθερους τους τρεις ιερείς και δεν στείλετε αύριο γραπτώς στην εκκλησία μου την απελευθέρωση τους δεν πρόκειται ποτέ να βρείτε την υγεία σας.

Έτσι τα αφεντικά πήγα στην εκκλησία και όταν κατέθεταν ο κάθε ένας το χαρτί της απελευθέρωσης έβρισκαν ξανά το φως και την υγεία τους. Κατασυγκινημένοι από το θαύμα πλήρωσαν και τα έξοδα του ταξιδιού τους.

Πολλοί μέχρι και σήμερα πιστεύουν με πίστη στον Άγιο και σαν παράδοση οι κοπέλες την παραμονή της γιορτής του κάνουν πίττες στην τιμή του (Φανουρόπιτα) και σύνδεσαν την παράδοση αυτή με την δημιουργία πιττών που τις παίρνουν στην εκκλησία, τις διαβάζει ο ιερέας και προσεύχεται να βρουν αντικείμενα που έχασαν ή λύση σε κάποιο πρόβλημα.

Η τιμή του γιορτάζεται στις 27 του Αυγούστου κάθε χρόνο.